در دیرینه شناسی ادراک پزشکی

Authors

عباس خورشیدنام

دانشجوی دکترای جامعه شناسی دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه علامه طباطبایی.

abstract

میشل فوکو که به دلیل رویکرد بدیع و انتقادی­اش تأثیرات قابل توجهی در جامعه­شناسی، تاریخ، فلسفه و فلسفه سیاسی از خود به جا گذاشته است تحت تأثیر اندیشه نیچه و متفکرانی چون جرج کانگلیم و گاستون باشلار نگاه ویژه­ای به تاریخ دارد که با رویکرد رایج به تاریخ تفاوت­های بنیادین دارد. اندیشه فوکو و آثار او را به دو دوره دیرینه­شناسی و تبارشناسی تقسیم کرده­اند. علیرغم تفاوت­هایی که این دو دوره در آثار و افکار فوکو دارند، مفروضات بنیادین تفکر فوکو در این دو دوره یکسان باقی می­مانند. یکی از مهم­ترین آثاری که فوکو در دوران دیرینه­شناسی به رشته تحریر درآورده است کتابی با نام تولد درمانگاه است. تولد درمانگاه امکان بازنویسی تاریخ پزشکی و رابطه بیمار و پزشک را فراهم می­کند. فوکو در این کتاب عملکرد دانش پزشکی در دوره­های مختلف را تشریح می­کند و نادرستی رویکرد خطی به تاریخ و رویکرد انباشتی به علم را نشان می­دهد. این مقاله پس از معرفی روش دیرینه­شناسی به ایده­های اصلی کتاب تولد درمانگاه می­پردازد.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

مفاهیم، رویکردها، دیرینه شناسی و گونه شناسی

درک بهینه میان‌رشته‌ای‌ها، نخست، نیازمند واکاوی مفهوم مطالعات رشته‌ای است که بخش نخست این نوشتار را به خود اختصاص داده است. به باور بسیاری از اندیشه‌پردازان، ‌کاستی‌ها و نقاط ضعف مطالعات رشته‌ای،‌ پیچیدگی مسائلی که جامعه بشری با آنها روبرو شده است و تغییرات پارادایمی پدید آمده در عرصه جامعه بشری، که مسیر را برای گذر از جامعه صنعتی به سوی جامعه دانش هموار می‌کند، از جمله بایسته‌های پرداختن به فع...

full text

دیرینه شناسی بی حجابی در ایران

این مقاله به بررسی شرایط امکانی پیدایی بی‏حجابی در ایران اختصاص دارد و درصدد است نشان دهد که در برآیند چه نیروها و مناسباتی، نخستین اقدام به بی‏حجابی در ایران ممکن شده است. برای رسیدن به این هدف، از جهت‏گیری فوکویی متکی بر روش دیرینه‏شناسی استفاده شده است. مقاله نشان می‏دهد که «بی‏حجابی» حکمی از احکام تجدد است که باید در مناقشة «تجدد بومی» و «تجدد غربی» در ایران فهمیده شود. از‌این‌رو، برخلاف تص...

full text

دیرینه شناسی علوم انسانی در گفتار پسااستعماری

در سال 1985 گایاتری چاکراورتیاسپیواک، با انتقاد از مجامع علمی آکادمیک غرب این سؤال را مطرح کرد که «آیا شخص مغلوب می تواند سخن بگوید؟»، پاسخ به این سؤال نیازمند بررسی علوم انسانی و هر دستگاه معرفتی است که سبب ایجاد حاشیهها شده است. گفتار پسااستعماری به عنوان نظری های انتقادی، آزادیخواه و ضداستعماری این دستگاه معرفتی را مورد نقد و بررسی قرار می دهد. متفکر پسااستعماری با دیرینه شناسی علوم انسانی ز...

full text

مفاهیم، رویکردها، دیرینه شناسی و گونه شناسی

درک بهینه میان رشته ای ها، نخست، نیازمند واکاوی مفهوم مطالعات رشته ای است که بخش نخست این نوشتار را به خود اختصاص داده است. به باور بسیاری از اندیشه پردازان، کاستی ها و نقاط ضعف مطالعات رشته ای، پیچیدگی مسائلی که جامعه بشری با آنها روبرو شده است و تغییرات پارادایمی پدید آمده در عرصه جامعه بشری، که مسیر را برای گذر از جامعه صنعتی به سوی جامعه دانش هموار می کند، از جمله بایسته های پرداختن به فعال...

full text

دیرینه شناسی اخلاق و سیاست در اسلام

«اندیشه اسلامی انتقادی می‏خواهد اسلام را از عزلت و انزوایی که تاریخ، از سده پنجم یا ششم هجری (یازدهم یا دوازدهم میلادی)، به آن تحمیل کرده بیرون آورد. اسلام نیازمند اندیشه‏ای است که او را از آن ویژگی فریبنده‏ای که گرایش ستایشگرانه اسلامی و نیز خاورشناسی همدست‏با آن، تلاش می‏کنند بر آن اعمال کنند، رهایی دهد. این دو، می‏کوشند اسلام یا اندیشه اسلامی را درون آن «ویژگی‏» زندانی کنند. با اندیشه انتقاد...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
تاریخ پزشکی

جلد ۴، شماره ۱۱، صفحات ۱۳۱-۱۵۴

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023